Robotik Cerrahi Ve Hepatopankreatobilier Cerrahi?
Robotik cerrahi, ameliyatlarda cerrahın başına oturup ameliyatı uzaktan yaptığı bir Robot konsülü ve karın ameliyatlarında hastanın karnına laparoskopik cerrahide olduğu gibi trokarların yerleştirilmesinden sonra ameliyatta kullanılacak kesme, yakma ve dikme aletlerinin Robot kollarına monte edildiği bir sistemdir. Ameliyatta hastanın başında bir asistan cerrah durur.
Robotik cerrahi tartışmasız en çığır açıcı ve belki de en yetkin yirmi birinci yüzyıl cerrahi yeniliğidir. Askeri teknolojiden doğan, endüstri tarafından geliştirilen ve cerrah öncüleri tarafından savunulan robotik cerrahi, hem iyi huylu hem de kötü huylu hastalıklar için çok çeşitli cerrahi prosedürleri gerçekleştirmek üzere laparoskopiye bir alternatif olarak giderek daha fazla cerrahi müdahale robotik sistemlerin gerçekleştirilmesini sağlayan kapsamlı bir tedavi teknolojisidir. Bu yöntem, cerrahın bilgisayar destekli bir konsoldan robotik bağlantılarının yönlendirilmesiyle devam eder. Robotik cerrahi, minimal invaziv yani küçük kesilerle yapılan operasyonlar arasında en gelişmiş tekniklerden biri olarak kabul edilir. Genel Cerrahide Robotik yapılan ameliyatlardan bazıları aşağıda tablo 1’de verilmiştir.
Tablo 1: Robotik Cerrahi ile Yapılan En Sık Ameliyatları
|
Robotik cerrahi, günümüzde birçok cerrahi dalda olduğu gibi, Hepatopankreatobiliyer (HPB) cerrahisinde de giderek daha sık kullanılan bir yöntemdir. Bu yöntem, geleneksel açık cerrahiye kıyasla bazı avantajlar sunarak, hastalar için daha iyi sonuçlar elde edilmesini sağlar.
Robotik Cerrahinin HPB Cerrahisindeki Yeri
Robotik cerrahi, cerraha üç boyutlu, yüksek çözünürlüklü bir görüntü sağlayarak, daha hassas ve daha az invaziv işlemler yapmasına olanak tanır. Robotun küçük ve hareketli kolları sayesinde, dar alanlarda daha rahat hareket edilebilir ve çevre dokulara zarar verme riski azalır
Robotik HPB cerrahisinin avantajları arasında şunlar sayılabilir:
- Daha küçük kesiler: Geleneksel açık cerrahiye göre daha küçük kesilerle gerçekleştirildiği için, ameliyat sonrası ağrı daha azdır ve iyileşme süresi kısalır.
- Daha az kanama: Robotik cerrahinin kanaması daha azdır, bu da daha az kan transfüzyonu ihtiyacı anlamına gelir.
- Daha iyi kozmetik sonuç: Küçük kesiler sayesinde, ameliyat izleri daha az belirgindir.
- Daha hassas hareketler: Robotun küçük ve hareketli kolları sayesinde, cerrah daha hassas hareketler yapabilir ve çevre dokulara daha az zarar verir.
- Daha uzun süreli ameliyat: Cerrah, robotun kollarını kullanarak uzun süreli ameliyatlar yapabilir, bu da daha karmaşık işlemlerin gerçekleştirilmesine olanak tanır.
Robotik Cerrahiye Hazırlık
Hazırlık ve eğitim, robotik cerrahiyi klinik uygulamaya dahil etmek ve başarılı bir robotik cerrah olmak için anahtardır. Herhangi bir robotik operasyona başlamadan önce, cerrah (1) robotik cerrahi sistemini, özelliklerini ve işlevini ve optimum alet seçimini ve bunların kullanımını anlamalı; (2) güvenli ve verimli bir robotik ameliyathane kurmalı; (3) prosedürün gerekli adımlarını ve robotik yaklaşımın belirli adımlarını incelemeli; ve (4) robotik cerrahiyle ilgili mevcut literatür hakkında bilgi sahibi olmalıdır.
Robotik HPB Cerrahisi Hangi Durumlarda Kullanılır?
Robotik cerrahi, karaciğer tümörleri, safra kesesi ameliyatları, pankreas tümörleri ve diğer birçok HPB hastalığında kullanılabilir. Ancak, her hasta için robotik cerrahi uygun olmayabilir. Cerrahınız, sizin için en uygun tedavi yöntemini belirlemek için detaylı bir değerlendirme yapacaktır.
Robotik Pankreas Cerrahisi
Pankreatikoduodenektomi (PD) ve distal pankreatektomi dahil olmak üzere pankreas operasyonları, genel cerrahlar tarafından gerçekleştirilen en karmaşık ve teknik olarak en zorlu abdominal prosedürler olarak kabul edilir. Robotik yaklaşım uygulandığında da durum farklı değildir. Minimal invaziv pankreas cerrahisi, 1994 yılında Michal Gagner tarafından laparoskopik whipple ameliyatı ile başladı. Daha sonra minimal invaziv cerrahi laparoskopik distal pankreatektomi ve laparoskopik enükleasyon ile devam etti.
Başlangıçta cesaret kırıcı sonuçlar alındı, ancak minimal invaziv pankreas rezeksiyonları devam etti. Robotik pankreas ameliyatları da devreye girdi. Günümüzde distal pankreatektomiler imkanı olan kliniklerde minimal invaziv olarak laparoskopik veya robotik yapılmaktadır. Whipple ameliyatlarında ise halen tartışmalı durumlar vardır.
Prof Dr Kemal Dolay’ın pankreas tümörlerinde yaklaşımı, distal pankreatektomilerde lokal ileri tümör değilse Laparoskopik veya Robotik rezeksiyondur. Lokal ileri ve çoklu organ rezeksiyonu gerekecekse radikal onkolojik cerrahi amacıyla açık cerrahidir.
Pankreas başı tümörlerde tümör çok erken evre ise minimal invaziv yöntem tercih edilirken, neoadjuvan kemoterapi görmüş, vasküler vb ek rezeksiyon gereken hastalarda daha çok açık cerrahi tercihe edilmektedir.
Robotik Karaciğer Rezeksiyonları
İlk laparoskopik karaciğer rezeksiyonu 1991 yılında Reich ve meslektaşları tarafından iyi huylu karaciğer hastalığı için rapor edildiğinden beri, karaciğer cerrahisinde çok sayıda minimal invaziv teknik yöntemi tanımlanmıştır. Çalışmalar, minimal invaziv karaciğer cerrahisinin güvenli ve uygulanabilir olduğunu ve hem iyi huylu hem de kötü huylu hastalıklar için tamamen laparoskopik, el yardımlı laparoskopik ve robotik güvenle yapılabileceğini gösterdi. Karaciğer metastazeketomiden trisegmentektomi gibi majör karaciğer rezeksiyonlarına kadara geniş bir yelpazede minima invaziv ameliyatların perioperatif hasta sonuçlarını iyileştirdiğini göstermiştir. Ancak zor lokalizayon yerleşimli tümörler (karaciğer arka segment tümörleri), düz laparoskopik aletler ve uzun ameliyatlarda cerrah el yorgunluğu nedeniyle laparoskopik karaciğer rezeksiyonlarında kısıtllıklar vardır. Karaciğer cerrahisinde Robotun devreye girmesi ile bazı kısıtlılıklar azaltılmış ve daha uygulanabilir hale gelmiştir.
Robotla Yapılabilen Karaciğer Ameliyatları Nelerdir?
Robotik cerrahi, karaciğer tümörlerinin çıkarılması, karaciğer kistlerinin tedavisi ve karaciğer nakli gibi çeşitli işlemlerde kullanılabilir.
-Karaciğer tümörlerinin çıkarılması (hepatektomi): Robotik hepatektomi, karaciğer tümörlerinin daha hassas ve daha az kanama ile çıkarılmasını sağlar: Sağ-sol hepatektomi, Segmentektomi, Metasatzektomi
–Karaciğer Hidatik ve neoplastik kistlerinin tedavisi: Robotik cerrahi, karaciğerin neoplastik kistlerinin ve hidatik kist gibi paraziter kistlerinin daha güvenli bir şekilde çıkarılmasına veya içlerinin drene edilmesine olanak tanır.
–Karaciğer nakli: Robotik cerrahi, canlı vericiden karaciğer nakli işlemlerinde de kullanılabilir. Bu yöntem, daha az kan kaybı ve daha hızlı iyileşme süreci sağlar.
Prof Dr Kemal Dolay karaciğer tümörlerinde uygun hastalarda Robotik rezeksiyonları uygulamaktadır. Hangi cerrahinin tercih edileceği kararını hastayı aydınlatarak almakta, eğer Robotik cerrahi onkolojik cerrahi prensiplerden taviz vermeyi gerektiriyorsa RADİKAL bir rezeskiyon için açık cerrahiyi tercih etmektedir.